سقف کرومیت
به دلیل وجود مشکلات طاق ضربی، سقف کرومیت ایجاد شد تا ایرادات طراحی و اجرای طاق ضربی را از بین ببرد. نوعی سقف تیرچه بلوک که از دوام و استحکام بالایی برخوردار است و از تیرچه‌های فولادی با جان باز یا همان تیرچه کرومیت و بتن، ایجاد می‌شود. جهت پر کردن فضای خالی، از قالب‌های ثابت، کامپوزیت و یا یک پرکننده سبک دیگر می‌توان بهره برد.
این نوع سقف با قرار دادن قالب‌های یوبوت در داخل دال‌های بتنی، حفره‌های خالی در داخل دال را ایجاد کرده و بتن مرده و ناکار آمد را حذف می‌کند. جنس این قالب‌ها از پلی پروپیلن می‌باشد.
مقایسه کلی و بیان نکات مهم در رابطه با سقف تیرچه کرومیت و سقف یوبوت
- سقف یوبوت به دلیل مزیت ممان اینرسی بسیار بالا برای سقف، در برابر زلزله و حوادث طبیعی مقاومت لرزه‌ای بالایی دارد. علاوه بر صلبیت زیاد در برابر ارتعاش، وجود حفره‌های هوای موجود در سقف یوبوت موجب صدابندی هوابرد می‌شود و همین موضوع از گسترش آتش و تولید گازهای سمی جلوگیری می‌کند.
- اگر بخواهیم از لحاظ هزینه این دو سیستم را مقایسه کنیم؛ 40 درصد حدوداً سقف کرومیت بیشتر می‌شود.
- سقف یوبوت مناسب سیستم‌های سازه‌ای بتنی است درحالی‌که سقف کرومیت از سازه فلزی تشکیل شده و سرعت و سهولت اجرای هر دو نسبتاً مشابه هم می‌باشند.
- در سقف کرومیت اجرای سقف کاذب به دلیل استفاده از تیرچه‌ها و نیز وجود تیرهای آویز دار در دهانه‌های بلند، الزامی است.
- سقف کرومیت برای دهانه‌های بیشتر از 7.5 متر مناسب نیست و درحالی‌که سقف یوبوت با ایجاد تیرچه‌های I شکل متعامد، می‌تواند با ضخامت کم؛ دهانه‌های بسیار بلند تحت پوشش قرار دهد. به همین جهت اجرای سقف یوبوت در دهانه‌های بلند، به‌صرفه‌تر است.
- استفاده از تیرچه‌های فولادی با جان باز و ترکیب با بتن در سقف تیرچه کرومیت صورت می‌گیرد. جهت پر کردن فضای خالی بین سیستم‌های سقف کرومیت، از قالب‌های ثابت، کامپوزیت، فوم و یا هر پرکننده سبک دیگر، استفاده می‌شود.
- سقف یوبوت با دال بالا و پایین و جان‌های متعامد سبب افزایش صلیبیت می‌شود که علاوه بر مقاومت در برابر زلزله، ارتعاش سقف رخ نمی‌دهد.
- در سقف تیرچه کرومیت، مانند سقف تیردال، به اجرای سقف کاذب نیاز است، از تیر و تیرچه‌های آویز دار باید در دهانه‌های بلند استفاده شود و این فضا را سقف کاذب، پوشش می‌دهد.
- حفره‌های توخالی در سقف یوبوت، موجب عایق صدا، گرما و ممانعت از گسترش آتش می‌شود.
- ضخامت سقف در سیستم یوبوت بسیار کاهش می‌یابد. به عنوان مثال ضخامت سقف در دهانه ۱۲ متری، ۳۵ سانتی‌متر می‌باشد در صورت استفاده از سقف تیرچه بلوک، تیرهای آویز دار با حداقل ارتفاع ۷۰ سانتی‌متر به دست می‌آید.
- سقف تیرچه بلوک به دلیل وجود تیرهای آویز دار، نیاز به سقف کاذب دارد ولی برای اجرای سقف یوبوت، نیازی به سقف کاذب نیست و در نهایت سقفی صاف را فراهم می‌آورد.
مقایسه اجزای اصلی سقف کرومیت و یوبوت
سیستم کرومیت
- تیرچه فولادی با جان باز
- بلوک پرکننده
- میلگرد حرارتی
- عرضی
- بتن در جای دال
سیستم یوبوت
- بدنه
- پایه
- اسپیسر (فاصله دهنده)
- پل
- درپوش
مقایسه اجرای سیستم کرومیت و یوبوت:
سیستم کرومیت
- نصب تیرچه‌ها در دهانه‌ها
- پرکردن فضای بین تیرچه‌ها
- مش‌بندی
- بتن‌ریزی
سیستم یوبوت
- قرار دادن شبکه‌ای از میلگرد پایین دال
- جاگذاری قطعات سقف یوبوت
- قرار دادن شبکه میلگرد بالای دال
- بتن‌ریزی لایه اولیه
- بتن‌ریزی نهایی
- برداشتن قالب‌ها
مقایسه مزایا و ویژگی‌های سقف کرومیت و یوبوت
سیستم کرومیت
- سرعت بالا و سهولت در اجرا
- امکان اجرای سقف، بر روی اسکلت‌های فولادی، بتنی و دیوارهای باربر
- حذف بار اضافی و تحمل بارهای مرده و زنده
- به صرفه بودن و کاهش هزینه‌ها
- خود ایستا و عدم نیاز به شمع‌بندی
- یکپارچگی سقف و اسکلت
- امکان اجرای همزمان چند سقف
- امکان حذف کش ها
- سهولت اجرای داکت
- پایین بودن تنش در بتن
سیستم یوبوت
- اجرای این سقف برای دهانه‌های بزرگ و با ابعاد زیاد؛ مناسب و مطلوب است. ترکیب بتن و میلگرد باعث مقاوم‌سازی ساختمان در برابر زلزله و دیگر حوادث می‌شود.
- کاهش مصرف بتن و وزن سازه و در نتیجه افزایش تعداد طبقات بیشتر و عدم نیاز به فونداسیون سنگین؛ از مزیت‌های این سقف به شمار می‌رود.
- امکان حذف تیر بین ستون‌ها
- توزیع متقارن نیروها در نقاط مختلف دال سقف
- با حذف تیرهای میانی، می‌توان طراحی بهتر پلان معکوس را داشت.
- دارای عایق‌بندی صوتی و لرزش صفحه‌ای
- ایمنی بالا در برابر آتش‌سوزی و تأمین نیازهای فنی
مقایسه معایب سقف تیرچه کرومیت و یوبوت
سیستم کرومیت
- برای اجرا سیستم کرومیت به دانش تخصصی و تجربه بالا نیاز است.
- برای ساخت تیرچه‌ها باید از الزامات و استانداردهای زیادی پیروی کرد و همه آنها از نظر کیفیت کنترل شوند.
- گچ‌کاری نامناسب، مشکلاتی را برای تیرچه به وجود می‌آورد و ممکن است بعد از مدتی از زیر سقف خود را نشان دهد.
سیستم یوبوت
- استفاده از این سقف برای ابعاد کوچک به صرفه نیست و هزینه تولید این بلوک‌ها ارزان تمام نمی‌شود.
- در صورت بتن‌ریزی نامناسب و عدم توجه به آن، بعضی قسمت‌های قالب تو خالی می‌ماند و با بتن پر نمی‌شود؛ این موضوع باعث کرمو شدن سطح زیر دال شده و استحکام سقف را کاهش می‌دهد.
- نگهداری بلوک‌ها دشوار است چرا که به‌تنهایی استحکام زیادی ندارند و به‌سادگی تغییر شکل می‌دهند یا می‌شکنند.
- در صورت ترک برداشتن بلوک‌ها و یا شکستن آنها، بتن به داخلشان نفوذ می‌کند و در نتیجه وزن سقف زیاد می‌شود.
- مدت زمان نگهداری بلوک‌ها، حداکثر تا ۴ ماه است.
- این نوع سقف در تحمل بار زنده و بار مرده با محدودیت روبرو است و تا 350 کیلوگرم در برابر بار مرده مقاوم است که شامل پارتیشن، کف‌سازی، نازک‌کاری و … می‌باشد.
- نیاز به استفاده از دیوار برشی در سقف‌های یوبوت
- مصرف زیاد بتن، آرماتوربندی و قالب‌بندی که معمولاً قالب بتن فلزی است؛ باعث افزایش هزینه‌ها می‌شود.
- در سقف یوبوت، برای کامل پر شدن فضای زیرین دال باید از روان کننده قبل از بتن‌ریزی استفاده شود.
مقایسه روش‌های اجرای سقف کرومیت و سیستم یوبوت
سیستم کرومیت
- قالب دائمی (جنس قالب از بلوک‌های سیمانی، سفالی و یونولیت)
- قالب موقت (کامپوزیت کرومیت)
سیستم یوبوت
- بستن قالب تخت زیرین دال
- بستن شبکه آرماتور پایین دال
- چیدن قالب‌ها باتوجه‌به نقشه‌های اجرایی
- بستن شبکه آرماتور بالای دال
- بتن‌ریزی لایه اول
- تکمیل بتن‌ریزی
- باز کردن قالب‌های کف