اجرای سقف اینتل دک، روشی نوین برای طراحی دال‌های مشبک دو طرفه می‌باشد که از طریق تیرچه‌های متعامد با مقطع I شکل نامتقارن و به‌صورت کاملاً مسطح انجام می‌گیرد. اجرای این سقف طبق مقررات و روش‌هایی انجام می‌شود. در این مطلب به طور جامع اجرای سقف اینتل دک را توضیح می‌دهیم.
به‌طورکلی اجرای سقف اینتل دک بر اساس 5 مرحله زیر صورت می‌گیرد:
- ﻗﺎﻟﺐ ﺑﻨﺪی ﻣﺴﻄﺢ
- ﻗﺮاردادن بلوک‌های ﺗﺤﺘﺎﻧﻲ و اﺳﭙﻴﺴﺮﻫﺎ و ﻗﺮاردادن ﻣﻴﻠﮕﺮدﻫﺎی ﺗﺤﺘﺎﻧﻲ
- ﻗﺮاردادن بلوک‌های ﻓﻮﻗﺎﻧﻲ
- ﻗﺮاردادن ﻣﻴﻠﮕﺮدﻫﺎی ﻓﻮﻗﺎﻧﻲ
- بتن‌ریزی
مراحل اجرای سقف اینتل دک
1- تیرچه‌های بتنی با مقاطع مختلف در همه سقف‌ها، به دلیل بار ثقل در برابر لنگر خمشی قرار می‌گیرند. قسمت فوقانی مقطع، تحت‌فشار این لنگر خمشی و بخش تحتانی آن زیر کشش قرار می‌گیرد.
بتن در کشش از خود نقش و عملکردی ندارد و هنگام طراحی، مقاومت آن در نظر گرفته نمی‌شود. زمانی که بتن تحت کشش قرار می‌گیرد به‌راحتی ترک می‌خورد؛ در نتیجه در طراحی از مقاومت کششی پایین بتن صرف‌نظر می‌شود. پس در این صورت مقاومت خمشی مقطع I شکل و T شکل تفاوت چندانی ندارند.
مطابق با ملاحظات آیین‌نامه ACI ؛ طراحی تیرچه‌های T, I در سقف مجوف، به دلیل اینکه تار خنثی باید در ناحیه بال فوقانی (دال سقف) قرار بگیرد، بنابراین مقاومت خمشی تیر بر اساس مقطع مستطیل شکل معادل با ارتفاع و عرض مقطع T,I شکل محاسبه می‌شود.
باتوجه‌به مواردی که مطرح شد؛ عملکرد خمشی و هندسه تیرچه I شکل در سقف اینتل دک، زیر سؤال می‌رود. اثر بسیار ناچیز مقطع I شکل حتی در نرم‌افزارهای طراحی مانند SAFE قابل اعمال نیست و صرفاً استفاده از این مقطع باعث افزایش وزن بتن سقف می‌شود.
2- در تیرچه‌های I شکل سقف اینتل دک؛ عرض 25 سانتی‌متر برای تأمین حداقل عرض ترک‌خوردگی و طراحی برای لنگر ترک‌خوردگی حداقل میلگرد لازم، افزایش‌یافته و به طبع هزینه بیشتری را شامل می‌شود. در سقف وافل با عرض تیرچه 12 سانتی‌متر، حداقل عرض ترک‌خوردگی با یک میلگرد شماره 16 طبق ملاحظات آیین‌نامه‌ای قابل وصول است.
تیرچه‌های سقف اینتل دک به دلیل اینکه باید تیرچه به‌عنوان تیر در نظر گرفته شود، نمی‌توان به‌عنوان تیرهای اصلی بتنی به‌حساب آورد. این مقطع باید بر اساس ضوابط آیین‌نامه‌ای طراحی شود و حداقل آرماتور لازم برای تیر محاسبه شود.
باید اثر این مقطع در مدل‌سازی و طراحی نرم‌افزاری سنجیده شود و این در حالی است که امکان این کار وجود ندارد. در نهایت هیچ‌کدام از این موارد در مورد سقف اینتل دک رعایت نمی‌شود.
3- باتوجه‌به ملاحظات مبحث نهم مقررات ملی باتوجه‌به اینکه عرض پاشنه تیرچه در وافل حداقل 10 و حداکثر 15 سانتی‌متر است؛ برای کنترل حداقل عرض ترک‌خوردگی و لنگر ترک‌خوردگی یک عدد آرماتور شماره 16 در پاشنه تیرچه قرار می‌گیرد.
در صورت نیاز به آرماتور بیشتر در پاشنه تیرچه؛ می‌توان شماره میلگرد یا استفاده از گروه میلگرد نیز را افزایش داد. دو عدد میلگرد نیز در پاشنه با عرض 10 سانتی‌متر باتوجه‌به محدودیت حداقل فاصله میان آرماتورها (2.5 سانتی‌متر) مطابق با مبحث نهم مقررات ملی، می‌توان جایگذاری کرد.
4- با استفاده از سنجاق هر 30 سانتی‌متر در طول تیرچه، کاور میلگرد پاشنه تأمین می‌شود و این میلگرد در مطابق دیتیل بدون نیاز به استفاده از حتی یک اسپیسر تحتانی در محل درست قرار می‌گیرد. این کار در صورتی انجام می‌شود که سنجاقی‌ها در سقف اینتل دک فقط دو میلگرد موجود در پاشنه را در برنمی‌گیرد؛ بلکه به‌صورت یک‌درمیان چپ و راست اجرا شده و این نیز گاهاً با اشتباه آرماتوربند همراه است.
مقدار وزن میلگرد طولی بالا 6 کیلوگرم است، در دهانه‌های کوچک‌تر از ۳ متر و تا ارتفاع 14 متر.
برای همین متراژ دهانه‌ها، مقدار میلگرد طولی پائین ۳ کیلوگرم در نظر گرفته شده است.
در سقف‌های اینتل دک اسپیسرهای تحتانی به فاصله 72 سانتی‌متر از هم قرار می‌گیرند و در هر طرف بلوک سیمانی از 4 عدد اسپیسر استفاده می‌شود.
فاصله زیاد اسپیسرهای تحتانی در سقف اینتل دک، امکان شکم دادگی میلگردها را افزایش می‌دهد و کاور میلگرد در طول تیرچه متغیر خواهد بود. آیا با وجود وزن کم اسپیسرها، می‌توانند وزن میلگردها را تحمل کنند؟ طبیعتاً رعایت کاور میلگردهای تحتانی کار دشواری به نظر می‌رسد.
وزن سنجاقی‌ها در سقف اینتل دک
- برای دهانه‌های کوچک‌تر از ۳ متر، ۳ تا ۷ متر و ۷ تا ۱۰ متر، ۰/۳۷ کیلوگرم در هر مترمربع است.
- برای دهانه‌های بین ۱۰ تا ۱۲ متر؛ ۰/۷۵ کیلوگرم در هر مترمربع
- برای دهانه‌های بین ۱۲ تا ۱۴ متر، ۱/۰۵ کیلوگرم در مترمربع می‌باشد.
5- تیز گوشه بودن پاشنه بتن‌ریزی مستلزم ویبره بیشتر خواهد بود تا بتن به گوشه‌های تیز این مقطع نیز وارد شود که این امر از مشکلات بتن‌ریزی می‌باشد.
استفاده از بتن بی‌کیفیت درشت‌دانه در ضخامت 8 سانتی‌متر پاشنه تیرچه، امکان شکل‌گیری این مقطع به مشکل برمی‌خورد. به دلیل فشار بتن‌ریزی و فشار هیدرواستاتیکی آن، امکان جابه‌جایی بلوک‌های سیمانی و خورد شدن بلوک‌های پلی‌استایرن نیز وجود دارد.
مزایای اجرایی سقف اینتل دک
- سهولت و سرعت بالا در اجرای سقف
- حذف سر ستون‌ها و تیرهای آویز
- امکان قالب بندی با تیرهای متعارف
- تردد آسان کارگران و عدم نیاز به کارگر ماهر
- قابلیت اجرا با اکیپ هر منطقه
مشکلات و نکات اجرایی سقف اینتل دک
- قراردادن بلوک‌های تحتانی نیاز به ریسمان کشی دارد تا بلوک‌ها در یک راستا قرار گیرند.
- برای اجرای سقف‌های اینتل دک، به نیروی متخصص و کارگر ماهر دیده، نیست.
- استفاده از این سیستم مشکلات اجرایی در سقف‌ها با دهانه‌های متوسط و بلند را به طول کامل رفع می‌کند.
- بر اساس تجربه پیمانکاران، میزان شکنندگی و خورد شدن بلوک‌های سیمانی زیاد است.
- به دلیل ضعیف بودن جنس اسپیسرهای تحتانی که فاصله بین بلوک‌های سیمانی را تأمین می‌کند، در مقابل فشار وزن میلگردهای پاشنه دچار خمیدگی و در خیلی از موارد شکسته می‌شوند.
- با خمیدگی اسپیسرهای تحتانی؛ بلوک‌های پلی‌استایرن به یکدیگر نزدیک می‌شوند و ابعاد موردنظر تیرچه مطابق دیتیل‌های ارائه شده نخواهد بود.
- شکست اسپیسرهای تحتانی؛ باعث پرت زیاد و هزینه اضافی می‌شود.
- با خمیدگی اسپیسرهای تحتانی کاور لازم برای میلگردهای پاشنه تیرچه عملاً ایجاد نمی‌شود.
- فاصله 72 سانتی‌متری بین اسپیسرهای تحتانی، میلگردهای پاشنه دچار شکم دادگی شده و کاور لازم برای آن‌ها تأمین نمی‌شود. عدم رعایت کاور منجر به خوردگی آرماتور و در نتیجه کاهش عمر سازه می‌شود.
- با خمیدگی اسپیسرهای تحتانی، بلوک‌های فوقانی و تحتانی به همدیگر نزدیک و دور می‌شوند. سبب به هم خوردن راستای عملکردی تیرچه‌ها می‌شود و تیرچه اصطلاحاً حالت ماری شکل به خود می‌گیرد.
- چگالی پایین فوم‌های پلی‌استایرن (6 و 7 کیلوگرم بر سانتی‌متر مکعب) باعث کیفیت و مقاومت پایین این بلوک تحت هر ضربه و فشاری می‌شود. البته شکستگی در این بلوک‌ها خیلی کم مشاهده شده است.
- فوم پلی‌استایرن حتی اگر از کیفیت بالایی برخوردار باشد، مقاومت لازم در برابر وزن شبکه میلگرد فوقانی را ندارد. این شبکه تحت وزن خود فوم را پانچ کرده و در آن فرو می‌رود.
- برای آماده‌سازی این شبکه میلگرد؛ حداقل به 48 ساعت زمان نیاز دارد، در این حالت عبور و مرور اجتناب‌ناپذیر کارگران بر روی سقف و فوم‌ها صورت می‌گیرد که این موضوع فشار اضافی، موجب مدفون شدن میلگردها در فوم پلی‌استایرن می‌شود.
- شبکه میلگرد فوقانی به‌جای درگیری با بتن و عملکرد یکپارچه به‌عنوان دال در بلوک‌های فومی دفن می‌شوند. دال مجوفی که در طراحی سقف اینتل دک در نظر گرفته می‌شود؛ قابل‌اجرا نیست و اساس طراحی این سقف زیر سؤال می‌رود.
به طور خلاصه اجرای سقف اینتل دک بدین‌گونه صورت می‌گیرد:
- زیر‌سازی سقف با وسایل معمول
- انجام قالب‌بندی کامل سطح زیر سقف
- قرارگیری بلوک‌های تحتانی اینتل دک روی سقف
- ثابت شدن به کمک اسپیسرها
- جایگذاری میلگردهای تیرچه‌ها بر روی اسپیسرهای تحتانی
- منبسط شدن بلوک‌های فوقانی پلی‌استایرن اینتل دک
- قرارگیری اسپیسرهای فوقانی
- گذاشتن میلگردهای فوقانی بر اساس نقشه‌ها در محل‌های مناسب
- بتن‌ریزی
- برداشتن قالب‌های زیرین