یکی از سقف‌هایی که در ساختمان‌های امروزی کاربرد دارد، سقف تیر دال و یا دال‌های دو طرفه با تیر است. وظیفه دال یک طرفه، انتقال بار در یک جهت و دال دوطرفه بار را در دو جهت منتقل می‌کند. در واقع دال، یک نوع بتن مسلح با شبکه بندی میلگردها می‌باشد.
این سقف با توجه به کاهش مصرف فولاد و بتن، در برابر بارهای وارده مقاوم است و بخشی از سطح مقطع بتن برای جایگذاری آرماتورهای کششی و عرضی لازم است که تیر دال در آن قرار بگیرد.
دال بتنی به دو صورت پیش‌ساخته که توسط کارخانه ساخته می‌شود و یا در محل پروژه، اجرا می‌شود. دال‌های پیش‌ساخته در بین تیرهای فولادی و یا بتنی در ابعاد دقیق نصب خواهند شد.
با ریختن خمیر بتن در قالب‌ها، دال بتنی تشکیل و ساخته می‌شود. قبل از اجرای بتن، آرماتورهای تقویتی را در داخل قالب‌ها قرار می‌دهند و اجرای دال به‌صورت بتن مسلح است.
جنس قالب‌ها از چوب، پلاستیک و یا فولاد است. قالب‌های فولادی و پلاستیکی به دلیل افزایش کیفیت و مقاومت سقف در پروژه‌های ساختمانی تجاری، کاربرد بیشتری دارند و قالب‌های چوبی رایج نیستند.
در دال‌هایی کف که توسط آجر یا دیوارهای پی احاطه شده‌اند، نیازی به نصب قالب برای بتن‌ریزی نیست. در دال سقف، دیوارها به‌عنوان کناره‌های سینی قالب عمل می‌کنند. پس از سفت شدن بتن، داربست‌ها را بر می‌دارند.
از وسایل پلاستیکی، جهت نگهداری میلگردها در قالب استفاده شده و این کار باعث می‌شود؛ بتن تماماً آرماتورهای تقویتی را پوشش دهد.
برای ساختن بسیاری از ساختمان‌های مسکونی و صنعتی، از خاک زیر ساختمان به‌عنوان تکیه‌گاه برای دال‌های بتنی ضخیم استفاده می‌شود. در ساختمان‌هایی که ارتفاع زیادی دارند، دال‌های بتنی پیش ساخته کم ضخامت را در بین قالب‌های فولادی قرار می‌دهند و سقف هر یک از طبقات را می‌سازند.
مزایای سقف تیر دال
- خیز کم
- مقاوم در برابر حریق
- عایق صوتی و حرارتی
- پوشش دهانه‌های بلند
- کاهش وزن مرده سقف و ساختمان
- دارای مقاومت خمشی و برشی
- به‌صرفه اقتصادی
- کاهش مصرف بتن و هزینه‌های اجرایی تا حدود 3/1 درصد
- ایجاد دیافگرام صلب و مقاومت بالا در برابر زلزله
معایب سقف تیر دال
- وجود آویز تیرها و نیاز به سقف کاذب
- مقاومت کششی کمتر
- نسبت به سقف‌های مشابه وزن سنگین‌تری دارد.
- دشواری در اجرای تیردال نسبت به دال تخت
سقف دال بتنی به دو دسته دال بدون تیر و دال با تیر تقسیم می‌شود. در ادامه به توضیح هر یک خواهیم پرداخت.
دال تخت با تیر یا سقف تیر دال
اجرای دال با تیر و یا بدون تیر تقریباً شبیه یکدیگر هستند و با این تفاوت که؛ آرماتوربندی و قالب‌بندی تیر باید به‌صورت همزمان با دال انجام شود. آرماتورهای دال از تیرهای میانی عبور کرده و در تیرهای پیرامونی سازه مهار می‌شوند.
سیستم دال تخت بتنی با تیر با وارد شدن بارهای وارده روی سقف، به تیرهای اطراف دال منتقل شده و وزن این بار به ستون‌ها انتقال میابد و همچنین صلبیت بیشتری نسبت به دال تخت بدون تیر دارد.
در این نوع سیستم، مشکل برش پانچ برخلاف دال بدون تیر وجود ندارد و از همین جهت لزومی به استفاده از کتیبه یا سرستون نیست.
بین ستون‌ها از تیر استفاده شده و قاب خمشی شکل گرفته است. دال تخت با تیر محدودیت ارتفاعی ندارد و برای دهانه‌های بلند نیز مناسب است.
یکی از معایب دال تخت با تیر، کاهش سرعت اجرا و به علت وجود مراحل قالب‌بندی و آرماتوربندی، اجرا دشوارتر پیش می‌رود. اجرای دال تخت بتنی با تیر، سبب افزایش ضخامت تیرها نسبت به ضخامت دال می‌شود و برای پوشاندن آویز تیرها باید از سقف کاذب استفاده کرده که می‌تواند ارتفاع مفید طبقه را کم کند و هزینه را نیز بالا ببرد.
دال تخت بدون تیر
اجرای دال تخت بدون تیر، مناسب پروژه‌هایی با دهانه‌های زیر 6 متر است و بار زیاد نباید به سقف وارد شود. سقف به‌صورت مستقیم، به ستون‌ها و دیوار برشی متصل است و از صلبیت کمتری برخوردار می‌باشد. چرا که تیرها یکی از عوامل اصلی ایجاد سختی در سقف است و نبود این تیرها در این نوع سیستم، موضوع صلبیت را مطرح می‌سازد.
نقطه‌ای بودن عکس‌العمل ستون‌ها با بارهای ثقلی وارده از طرف دال، این احتمال وجود دارد که برش پانچینگ اتفاق بیفتد و جهت جلوگیری و اصلاح آن از کتیبه و سرستون استفاده می‌شود. این سرستون‌ها، ضخامت دال بتنی را افزایش داده تا مقاومت خمشی بیشتر شود.
در دال تخت بدون تیر، یکدست و صاف بودن سطح زیر دال افزایش ارتفاع آزاد طبقات را در پی دارد و به علت عدم وجود تیر، نیازی به استفاده از سقف کاذب نیست.
با افزایش ضخامت دال تخت بدون تیر، خیز سقف کنترل می‌شود ولی درعین‌حال سبب مشکلاتی از قبیل افزایش بار مرده سازه را در پی خواهد داشت. در این سقف باید خیز و ترک در نظر گرفته شود و بار سقف با آن هماهنگ باشد.
انواع دال‌ها
دال تخت: عدم وجود تیر، اتصال ستون‌ها دیوارهای برشی به طور مستقیم از طریق دال بتنی، شامل سقف کوبیاکس و یوبوت، صلبیت کمتر نسبت به تیر دال‌ها
تیر دال: اجرا با تیرهای اصلی، عملکرد سازه‌ای و صلبیت بالا و یکی از بهترین انواع سقف‌ها
دال مجوف بتنی: نوعی تیر دال، اجرا شدن تیرها به‌صورت عمود، دارای صلبیت بیشتری نسبت به تیر دال‌ها، امکان استفاده برای دهانه‌های بزرگ‌تر
دال بتنی پیش تنیده و پس کشیده: ضخامت و وزن کمتر نسبت دیگر سقف‌ها، سبک بودن، دارای صلبیت مناسب، استقبال زیاد در غرب ایالات متحده
دال یک طرفه و دو طرفه: در دال یک طرفه، بار وارده بر آن در امتداد عمود بر تیرهای تکیه گاهی حل می‌شود و بر روی دو لبه تکیه داده باشد. در دال دو طرفه، دال در چهار طرف روی تیرها تکیه دارد و نسبت طول به عرض چشمه دال کمتر از ۲ باشد.
شرکت گنبد فیروزه یکی از انواع شرکت‌های ارائه‌کننده سقف‌های ساختمانی وافل و یوبوت است. جهت اطلاع از قیمت سقف‌ها، با کارشناسان بخش فروش تماس حاصل نمایید و برای خرید می‌توانید از کارشناسان باتجربه در زمینه مشاوره خرید، اطلاعات لازم را به دست آورید.